|
|
| | РУС |
|
|
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стандарт Жанжалдарды анықтау және реттеу саясаты
«Парасыз сессия» Бүгінгі таңда демократиялық қоғам құрудың басым міндеттерінің бірі сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес болып табылады. Сыбайлас жемқорлық-бұл мүліктік пайда алу үшін өзінің лауазымдық өкілеттіктерін пайдалана отырып, мемлекеттік функцияларды орындайтын адамдардың жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік игіліктер мен артықшылықтарды заңда көзделмеген қабылдауы. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің өзектілігі-бұл кешенді сипатта болуы керек. Еліміздің барлық өңірлерінде барлық азаматтық қоғамның күш-жігері қажет. Нәтиже сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, біріншіден, тұрақты болған кезде болады, екіншіден, егер қоғам тарапынан қырағы бақылау болса. Білім беру саласында орын алған сыбайлас жемқорлық фактілері қазақстандық жастардың қалыптасу процесіне, оның адамгершілік негіздеріне және Қазақстандағы жасампаздық процестерге деген сеніміне жойқын әсер етеді. Бұл әлдеқайда қауіпті.
«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң демократиялық принциптерді, мемлекетті басқарудағы жариялылық пен бақылауды кеңейтуге, халықтың мемлекетке және оның құрылымдарына деген сенімін нығайтуға, құзыретті мамандарды мемлекеттік қызметке кіруге ынталандыруға, мемлекеттік функцияларды орындайтын адамдардың сатылмауы үшін жағдайлар жасауға бағытталған. Білім беру саласындағы сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстардың неғұрлым тән түрлері мыналар болып табылады: 1) жоғары оқу орнына түскені үшін пара алу. Бұл теріс пайдаланудың ең көп таралған түрі. Кейбір бағалаулар бойынша орта арнаулы және жоғары оқу орнына түскені үшін пара алу қылмыстың 80% құрайды; 2) ЖОО оқытушыларының және емтихан комиссияларының мүшелерінің репетиторлығы; 3) орта және жоғары кәсіптік білім беру мекемелерінде емтихандар мен сынақтар тапсырғаны үшін пара алу; 4) білім беру мекемесінде үй-жайларды жалдау шартын жасасқаны және мемлекеттік мүлікті заңсыз жалға беру жолымен лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдаланғаны үшін пара алу; 5) білім беру мекемесінде оқудан өтпеген адамдарға дипломдар мен аттестаттарды сату; 6) балаларды балабақшалар мен жалпы білім беретін мектептер мен колледждерге орналастырғаны үшін пара алу.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің мақсаттары мен міндеттері Азаматтар мен қоғамның құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сыбайлас жемқорлықтан қорғауды қамтамасыз ету; Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу жөніндегі нормативтік құқықтық базаны жетілдіру Қазақстанның сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласындағы халықаралық ынтымақтастығын кеңейту және жандандыру. Білім беру мекемелеріндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар: Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 3 мамырдағы № 1567 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Ар-намыс Кодексіне (Мемлекеттік қызметшілердің қызметтік әдеп қағидалары) сәйкес Мемлекеттік қызметшілер басқа мемлекеттік қызметшілер тарапынан сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактілерінің жолын кесуге тиіс. Егер мемлекеттік қызметшінің сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық туралы дұрыс ақпараты болса, ол қажетті шараларды қабылдауы тиіс. Қажетті шараларға уәкілетті мемлекеттік органдарды және жоғары тұрған басшыны хабардар ету жатады. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық туралы ақпарат алғаннан кейін мемлекеттік органның басшылығы олар бойынша, оның ішінде, егер оның әрекеттерінде заңнаманы бұзушылықтар болмаса, мемлекеттік қызметшінің одан әрі қызметтік қызметіне, оның құқықтары мен заңды мүдделеріне теріс әсер ететін заңсыз қудалаудан қорғау жөнінде тиісті шаралар қабылдайды. Білім беру мекемелерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралар ретінде 2011 жылғы 6 мамырда № 177 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің бұйрығымен Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі салалық бағдарламаны іске асыру жөніндегі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Іс-шаралар жоспары бекітілді . - жыл сайынғы негізде «Оқытушы студенттердің көзімен» әлеуметтік сауалнама жүргізу; - барлық факультеттерде және кураторлық сағаттарда, дөңгелек үстелдерде «Заң және сыбайлас жемқорлық», «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл шаралары» тақырыптарында бейнероликтерді қарау. Осы мақсатта оқу орындарында оқушылар арасында да, оқытушылар құрамы арасында да сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағыттағы белгілі бір жұмыс тұрақты негізде жүргізілуі тиіс. Педагогикалық ұжым оқу орнында және тұрғылықты жерінде жеке тұлғаны тәрбиелеу, білім беру, дамыту және әлеуметтік қорғау жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыруға тиіс. Қазақстан Республикасының заңдарына, ұжымдық өмір нормаларына, азаматтық және әлеуметтік жауапкершілікті дамытуға құрмет көрсетуге тәрбиелеу. Оқу жылы ішінде оқу орындарында құқықтық тәртіп қызметкерлері мен құқықтық пәндер оқытушыларының қатысуымен құқықтық дәріс сабақтары өткізілуі тиіс. - «Біз сыбайлас жемқорлыққа қарсымыз» плакаттар байқауларын ұйымдастыру; - сынақ-емтихан сессиялары кезеңінде «Парасыз сессия» акциясын өткізу; - мемлекеттік қызметшілерді шақыра отырып, орта және жоғары оқу орындарында сабақ өткізу, білім беру жүйесінің педагог қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағыттағы біліктілігін арттыру. Осы мақсатта Білім басқармасының мемлекеттік қызметшілері облыстық өңірлік мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін арттыру және қайта даярлау орталығында және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында әрбір мемлекеттік қызметшіні үш жылда бір рет міндетті оқытуды көздейтін бекітілген кестеге сәйкес тұрақты түрде қайта даярлаудан және біліктілігін арттырудан өтуге тиіс. - «сенім телефонының», жеке және заңды тұлғалардың хаттары мен өтініштеріне арналған пошта жәшігінің жұмыс істеуінің оң тәжірибесін кеңейту. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактілері, сондай-ақ осы құқық бұзушылыққа әкеп соққан себептер білім беру қызметкерлерін таныстыру және олардың қызметіне жол бермеу мақсатында білім беру процесінің барлық субъектілерінің назарына жеткізілуге тиіс. Қорытындылай келе, білім беру мекемелерінің профессор-оқытушылар құрамы мен студенттерінің бірлескен күш-жігерімен біз сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға жол бермеу, сондай-ақ білім беру мекемелерінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламаны орындау бойынша барлық шараларды қабылдай алатынымызды және қабылдауымыз керек екенін атап өткім келеді.
Павлодар машина жасау колледжі барлық еңбек ұжымы үшін сыбайлас жемқорлықтың алдын алу тақырыбында дәрістер өткізеді. Бұл жолы олар ақпараттық сағатты «Ар-ожданмен өмір сүру» тақырыбымен белгілеуді ұйғарды: Сыбайлас жемқорлық дегеніміз не? Қарапайым сөзбен айтқанда, сыбайлас жемқорлық – бұл жеке пайда алу үшін мемлекеттік билікті теріс пайдалану. «Сыбайлас жемқорлық» сөзі латынның «corrumpere» - қорлау, ал «corruptio» - ыдырау, пара беру, сатқындық, бүліну сөздерінен шыққан. Өз билігін асыра пайдаланатын адамдарға саясаткерлер де, шенеуніктер де, медицина мен білім беру өкілдері де кіруі мүмкін. Ал сыбайлас жемқорлықтың өзі билікті асыра пайдалану, алаяқтық, бопсалау, ақшаны жылыстату және ысырап етуді қамтиды.
|
|
